Η πρόταση αποτελεί μέρος της αναθεώρησης της Οδηγίας για τα Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής (End of Life Vehicles – ELV), η οποία ρυθμίζει την αποσυναρμολόγηση και την ανακύκλωση αυτοκινήτων στην Ε.Ε.
Στόχος είναι να αυξηθεί ο περιβαλλοντικός χαρακτήρας της διαδικασίας, αλλά για πρώτη φορά, το ανθράκονημα ταξινομείται ως επιβλαβές υλικό. Αν τελικά εγκριθεί, η απαγόρευση δεν θα τεθεί σε ισχύ πριν το 2029, αφήνοντας χρονικό περιθώριο για προσαρμογές.
Το ανθράκονημα έχει γίνει αναπόσπαστο υλικό στη βιομηχανία, χρησιμοποιούμενο κυρίως στην αεροναυπηγική, στις ανεμογεννήτριες, σε ορισμένα εξαρτήματα μοτοσικλετών αλλά και σε πολλά αυτοκίνητα – ιδιαίτερα σε premium κατηγορίες.
Είναι πιο ελαφρύ από το αλουμίνιο και πιο ανθεκτικό από τον χάλυβα, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για τη μείωση του βάρους, ειδικά στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπου η μεγάλη μπαταρία προσθέτει σημαντικό βάρος. Η χρήση του βοηθά στη βελτίωση της αυτονομίας και της οδικής συμπεριφοράς.
Η ανησυχία της Ε.Ε. εστιάζει στον τρόπο απόρριψης του υλικού. Κατά την ανακύκλωση ή την καύση του, τα νήματα ανθρακονήματος μπορεί να διασκορπιστούν στον αέρα, προκαλώντας προβλήματα στον εξοπλισμό και ενδεχομένως ερεθισμούς σε ανθρώπινους ιστούς.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες που επενδύουν συστηματικά στο ανθράκονημα ενδέχεται να επηρεαστούν σημαντικά, ειδικά μάρκες όπως η McLaren, η οποία κατασκευάζει ολόκληρα πλαίσια από ανθράκονημα, αλλά και κατασκευαστές ηλεκτρικών μοντέλων υψηλής απόδοσης.
Οι ιαπωνικές εταιρείες Toray Industries, Teijin και Mitsubishi Chemical, που ελέγχουν πάνω από το 50% της παγκόσμιας αγοράς, επίσης αναμένεται να δεχτούν ισχυρό πλήγμα, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των πωλήσεών τους προέρχεται από την Ευρώπη.
Η παγκόσμια αγορά του ανθρακονήματος αποτιμήθηκε σε 5,48 δισ. δολάρια το 2024 και εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 17,08 δισ. μέχρι το 2035, σύμφωνα με εκτίμηση της Roots Analysis. Από αυτή, περίπου το 10% έως 20% αφορά την αυτοκινητοβιομηχανία, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί καθώς οι κατασκευαστές επιδιώκουν μείωση του βάρους.
Το ερώτημα που παραμένει είναι αν η Ευρώπη πράγματι θα προχωρήσει σε αυτή την απαγόρευση, ή αν θα περιοριστεί σε αυστηρότερους κανόνες διάθεσης και ανακύκλωσης του υλικού. Μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση, οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν λίγα χρόνια για να βρουν εναλλακτικές ή να προσαρμόσουν τις διαδικασίες τους.
Σε τι ποσοστό “εξαφανίστηκαν” τα χειροκίνητα κιβώτια τα τελευταία 20 χρόνια ανά χώρα
Όπως ακριβώς και η τάση προς τα SUV, συμβαίνει μια άλλη σημαντική αλλαγή που φαίνεται ασταμάτητη. Τα αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων έχουν γίνει το πρότυπο σε πολλές αγορές, απειλώντας την επιβίωση του συμπλέκτη.
Το 2001, σχεδόν κάθε επιβατικό αυτοκίνητο που ταξινομήθηκε στις πέντε μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές – Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία – είχε χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων. Τα στοιχεία δείχνουν ότι, εκείνη την εποχή, τα αυτοκίνητα με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων αντιπροσώπευαν το 91% των ταξινομήσεων σε αυτές τις πέντε αγορές. Μάλιστα, αυτός ο τύπος κιβωτίου ταχυτήτων, ήταν πιο δημοφιλής από το αυτόματο, ακόμη και μεταξύ των premium και πολυτελών μαρκών.
Εκείνη την εποχή, η τεχνολογία δεν ήταν τόσο προηγμένη όσο είναι σήμερα, επομένως το υψηλό κόστος ανάπτυξης είχε άμεσο αντίκτυπο στην τελική τιμή, και το αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων ήταν περισσότερο ένα χαρακτηριστικό πολυτελείας, παρά οτιδήποτε άλλο. Ωστόσο, όπως συνέβη με τους αερόσακους και άλλες τεχνολογίες αυτοκινήτων, η σταδιακή υιοθέτηση βοήθησε στη μείωση του κόστους και της τιμής. Με την κυκλοφορία να αυξάνεται στις μεγάλες πόλεις και τους οδηγούς να είναι πιο απασχολημένοι από ποτέ, το αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων γίνεται γρήγορα η απάντηση στη νέα πραγματικότητα.
Πέρυσι, τα αυτοκίνητα με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων, αντιπροσώπευαν μόνο το 29% των ταξινομήσεων στις πέντε μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές. Η κατανομή μεταξύ mainstream και premium εμπορικών σημάτων, δείχνει επίσης σημαντικές αλλαγές.
Το 2001, τα premium αυτοκίνητα με αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων αντιπροσώπευαν το 31% των πωλήσεων. Μέχρι το 2024, έφτασαν το 97%. Όσον αφορά τις mainstream μάρκες, η αλλαγή είναι εξίσου δραματική: Το μερίδιο αγοράς των αυτόματων κιβωτίων ταχυτήτων αυξήθηκε από 5% το 2001 σε 63% πέρυσι.
Χώρα 2001 2024
Γερμανία 83% 18%
Μεγ. Βρετανία 86% 22%
Γαλλία 95% 28%
Ιταλία 98% 48%
Ισπανία 97% 41%
Αμερική 91% 0.7%
Το χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων είναι ένα είδος υπό εξαφάνιση, με εξαίρεση μερικά σπορ αυτοκίνητα που διατηρούν ζωντανό τον παραδοσιακό επιλογέα ταχυτήτων. Αλλά, δεδομένων των πρόσφατων τάσεων, ακόμη και αυτά τα οχήματα, θα μπορούσαν να κινδυνεύσουν τα επόμενα χρόνια λόγω υβριδισμού.