Η πρόταση αποτελεί μέρος της αναθεώρησης της Οδηγίας για τα Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής (End of Life Vehicles – ELV), η οποία ρυθμίζει την αποσυναρμολόγηση και την ανακύκλωση αυτοκινήτων στην Ε.Ε.
Στόχος είναι να αυξηθεί ο περιβαλλοντικός χαρακτήρας της διαδικασίας, αλλά για πρώτη φορά, το ανθράκονημα ταξινομείται ως επιβλαβές υλικό. Αν τελικά εγκριθεί, η απαγόρευση δεν θα τεθεί σε ισχύ πριν το 2029, αφήνοντας χρονικό περιθώριο για προσαρμογές.
Το ανθράκονημα έχει γίνει αναπόσπαστο υλικό στη βιομηχανία, χρησιμοποιούμενο κυρίως στην αεροναυπηγική, στις ανεμογεννήτριες, σε ορισμένα εξαρτήματα μοτοσικλετών αλλά και σε πολλά αυτοκίνητα – ιδιαίτερα σε premium κατηγορίες.
Είναι πιο ελαφρύ από το αλουμίνιο και πιο ανθεκτικό από τον χάλυβα, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για τη μείωση του βάρους, ειδικά στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπου η μεγάλη μπαταρία προσθέτει σημαντικό βάρος. Η χρήση του βοηθά στη βελτίωση της αυτονομίας και της οδικής συμπεριφοράς.
Η ανησυχία της Ε.Ε. εστιάζει στον τρόπο απόρριψης του υλικού. Κατά την ανακύκλωση ή την καύση του, τα νήματα ανθρακονήματος μπορεί να διασκορπιστούν στον αέρα, προκαλώντας προβλήματα στον εξοπλισμό και ενδεχομένως ερεθισμούς σε ανθρώπινους ιστούς.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες που επενδύουν συστηματικά στο ανθράκονημα ενδέχεται να επηρεαστούν σημαντικά, ειδικά μάρκες όπως η McLaren, η οποία κατασκευάζει ολόκληρα πλαίσια από ανθράκονημα, αλλά και κατασκευαστές ηλεκτρικών μοντέλων υψηλής απόδοσης.
Οι ιαπωνικές εταιρείες Toray Industries, Teijin και Mitsubishi Chemical, που ελέγχουν πάνω από το 50% της παγκόσμιας αγοράς, επίσης αναμένεται να δεχτούν ισχυρό πλήγμα, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των πωλήσεών τους προέρχεται από την Ευρώπη.
Η παγκόσμια αγορά του ανθρακονήματος αποτιμήθηκε σε 5,48 δισ. δολάρια το 2024 και εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 17,08 δισ. μέχρι το 2035, σύμφωνα με εκτίμηση της Roots Analysis. Από αυτή, περίπου το 10% έως 20% αφορά την αυτοκινητοβιομηχανία, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί καθώς οι κατασκευαστές επιδιώκουν μείωση του βάρους.
Το ερώτημα που παραμένει είναι αν η Ευρώπη πράγματι θα προχωρήσει σε αυτή την απαγόρευση, ή αν θα περιοριστεί σε αυστηρότερους κανόνες διάθεσης και ανακύκλωσης του υλικού. Μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση, οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν λίγα χρόνια για να βρουν εναλλακτικές ή να προσαρμόσουν τις διαδικασίες τους.
Υπάρχει περίπτωση να πέσουν οι τιμές των αυτοκινήτων;
Η αγορά αυτοκινήτου τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίστηκε από απότομη άνοδο τιμών, τόσο στα καινούργια όσο και στα μεταχειρισμένα οχήματα. Μπορούν οι οδηγοί να ελπίζουν σε φθηνότερα αυτοκίνητα σύντομα;
Οι ελλείψεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα (π.χ. μικροτσίπ) και η αυξημένη ζήτηση μετά την πανδημία οδήγησαν σε ράλι τιμών, ιδιαίτερα στα μεταχειρισμένα. Σήμερα, όμως, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ανοδική αυτή πορεία φρενάρει.
Σε όλη την Ευρώπη, οι τιμές των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων μειώθηκαν κατά 4,4% μέσα στο 2025 σε σύγκριση με πέρσι, επιβεβαιώνοντας την πρόβλεψη ότι μέσα στο 2025 θα συνεχίσουν πτωτικά. Παρότι αυτή η πτώση είναι μικρή, έχει σημασία διότι σημειώνεται για πρώτη φορά έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο αυξήσεων.
Οι αξίες των μεταχειρισμένων παραμένουν μεν υψηλότερες από τα προ πανδημίας επίπεδα, καθώς η αγορά δεν έχει επανέλθει πλήρως στην πρότερη ισορροπία, όμως η τάση αρχίζει να αλλάζει. Σύμφωνα με αναλυτές, η περιορισμένη διαθεσιμότητα οχημάτων σε σχέση με τη ζήτηση ήταν έως πρόσφατα ο λόγος που οι τιμές κρατήθηκαν ψηλά – πλέον όμως η κατάσταση φαίνεται να μεταβάλλεται σταδιακά.
Σε αντίθεση με την αγορά μεταχειρισμένων – όπου οι τιμές εμφανίζουν πτωτική τάση (ενδεικτικά, -4,4% σε ετήσια βάση τον Ιούνιο του 2025 στην Ελλάδα, έναντι ανόδου +3,3% στα καινούργια) – οι τιμές των καινούργιων αυτοκινήτων αναμένεται να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία από το 2026-27 και μετά.
Οι ανατιμήσεις αυτές τροφοδοτούνται από το αυξημένο κόστος παραγωγής (ακριβότερες πρώτες ύλες, ενέργεια, μεταφορές και εργατικό), καθώς και από τις μεγάλες επενδύσεις των αυτοκινητοβιομηχανιών στην ηλεκτροκίνηση και σε νέες τεχνολογίες, που εκτοξεύουν το κόστος εξέλιξης και κατασκευής κάθε νέου μοντέλου.
Ήδη, το κύμα ακρίβειας στην αυτοκινητοβιομηχανία έχει πυροδοτηθεί από συνδυασμό παραγόντων όπως η πανδημία και οι ελλείψεις σε πρώτες ύλες, ο πόλεμος Ρωσίας–Ουκρανίας και η ενεργειακή κρίση, η συμμόρφωση με ολοένα αυστηρότερους κανονισμούς εκπομπών ρύπων, αλλά και η στροφή των κατασκευαστών προς μεγαλύτερα και ακριβότερα μοντέλα για υψηλότερα περιθώρια κέρδους.
Ενδεικτικό είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA) προειδοποιεί πως τα νέα πρότυπα ρύπων Euro 7 θα αυξήσουν το κόστος κατασκευής ανά αυτοκίνητο έως και κατά περίπου 2.000 € (για συμβατικά επιβατικά), γεγονός που τελικά θα μετακυλιστεί σε ακόμη υψηλότερες τιμές για τους αγοραστές. Με βάση όλα τα παραπάνω, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι δεν προβλέπεται αποκλιμάκωση στα νέα αυτοκίνητα στο προσεχές διάστημα – αντίθετα, διαβλέπουν περαιτέρω αυξήσεις…