Φέτος, η Škoda Auto τιμά δύο σημαντικές επετείους σε δύο από τα πιο σημαντικά εργοστάσιά της, στο Kvasiny και στο Vrchlabí. Η μονάδα παραγωγής στο Kvasiny κατασκευάζει αυτοκίνητα εδώ και 90 χρόνια και ενσωματώθηκε στο δίκτυο παραγωγής της Škoda το 1947. Η ιστορία του εργοστασίου Vrchlabí μετρά 160 χρόνια, ωστόσο τα πρώτα μοντέλα Škoda βγήκαν από τη γραμμή παραγωγής του μόλις το 1946. Το 1945, και οι δύο εγκαταστάσεις ενσωματώθηκαν ως μέρος της Škoda, τότε γνωστής ως AZNP (Automobilové závody, národní podnik). Τα τελευταία χρόνια, τα εργοστάσια αυτά έχουν υποστεί ριζική μεταμόρφωση, ενσωματώνοντας σε μεγάλο βαθμό σύγχρονες τεχνολογίες. Στο Kvasiny, η Škoda παράγει σήμερα τα μοντέλα Karoq, Kodiaq και Octavia, ενώ το εργοστάσιο Vrchlabí επικεντρώνεται στην κατασκευή αυτόματων κιβωτίων ταχυτήτων. Και τα δύο εργοστάσια διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της στρατηγικής βιωσιμότητας της εταιρείας.
Το εργοστάσιο στο Kvasiny ιδρύθηκε το 1934 και παρήγαγε αμαξώματα για τα μικρά αυτοκίνητα Jawa 700. Το 1945 πέρασε στη Škoda και από εκεί βγήκαν εμβληματικά μοντέλα για τη μάρκα όπως τα: 1101 «Tudor», Felicia Roadster, 110 R Coupé, Garde και Rapid. Στις επόμενες δεκαετίες πέρασαν τις γραμμές παραγωγής και μοντέλα όπως το Superb OHV (1947), Skoda Felicia (1959-1964), Octavia Combi (1961-1971) και Škoda 105/120/130 (1980). Επιπλέον, το εργοστάσιο συνέβαλε καθοριστικά στην κατασκευή αγωνιστικών αυτοκινήτων, όπως το 200 RS και το 130 RS. Το 2002 ξεκίνησε στο Kvasiny η παραγωγή της πρώτης σύγχρονης γενιάς του Superb. Έκτοτε, το εργοστάσιο εξελισσόταν συνεχώς με ορόσημο το 2019 όταν ξεκίνησε την παραγωγή του πρώτου της plug-in υβριδικού μοντέλου, του Superb iV. Η τρέχουσα γκάμα που κατασκευάζεται στο Kvasiny περιλαμβάνει τα SUV Karoq και Kodiaq, καθώς και την Octavia. Μέχρι τον Ιούνιο του 2024, το εργοστάσιο Kvasiny είχε παράγει πάνω από 4.000.000 οχήματα Škoda σε διάφορες σειρές μοντέλων από την ένταξή του στον όμιλο Volkswagen το 1991.
Το εργοστάσιο στο Vrchlabí χρονολογείται από το 1864 όταν ξεκίνησε να κατασκευάζει αμαξώματα για μεταφορικά μέσα της εποχής. Το 1908 παράχθηκε το πρώτο αμάξωμα αυτοκινήτου. Το 1946, το εργοστάσιο Vrchlabí πέρασε στα χέρια της Škoda και εκεί κατασκευάζοντας μοντέλα όπως το Škoda 1203 αλλά και περιορισμένες εκδόσεις των Favorit, Forman και Felicia. Το 2012 το εργοστάσιο εκσυγχρονίστηκε και από τότε, κατασκευάζει κιβώτια ταχυτήτων που τοποθετούνται τόσο σε μοντέλα Škoda όσο και σε άλλα οχήματα του Ομίλου Volkswagen. Το εργοστάσιο λειτουργεί επτά ημέρες την εβδομάδα, με ετήσια παραγωγική ικανότητα 690.000 κιβωτίων ταχυτήτων.
Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι από τα τέλη του 2020, το εργοστάσιο στο Vrchlabí είναι ουδέτερο ως προς τον άνθρακα ενώ το εργοστάσιο στο Kvasiny, επί του παρόντος, έως και το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιείται προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.
Αβέβαιο το μέλλον του ανθρακονήματος στην Ευρώπη
Η πρόταση αποτελεί μέρος της αναθεώρησης της Οδηγίας για τα Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής (End of Life Vehicles – ELV), η οποία ρυθμίζει την αποσυναρμολόγηση και την ανακύκλωση αυτοκινήτων στην Ε.Ε.
Στόχος είναι να αυξηθεί ο περιβαλλοντικός χαρακτήρας της διαδικασίας, αλλά για πρώτη φορά, το ανθράκονημα ταξινομείται ως επιβλαβές υλικό. Αν τελικά εγκριθεί, η απαγόρευση δεν θα τεθεί σε ισχύ πριν το 2029, αφήνοντας χρονικό περιθώριο για προσαρμογές.
Το ανθράκονημα έχει γίνει αναπόσπαστο υλικό στη βιομηχανία, χρησιμοποιούμενο κυρίως στην αεροναυπηγική, στις ανεμογεννήτριες, σε ορισμένα εξαρτήματα μοτοσικλετών αλλά και σε πολλά αυτοκίνητα – ιδιαίτερα σε premium κατηγορίες.
Είναι πιο ελαφρύ από το αλουμίνιο και πιο ανθεκτικό από τον χάλυβα, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για τη μείωση του βάρους, ειδικά στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπου η μεγάλη μπαταρία προσθέτει σημαντικό βάρος. Η χρήση του βοηθά στη βελτίωση της αυτονομίας και της οδικής συμπεριφοράς.
Η ανησυχία της Ε.Ε. εστιάζει στον τρόπο απόρριψης του υλικού. Κατά την ανακύκλωση ή την καύση του, τα νήματα ανθρακονήματος μπορεί να διασκορπιστούν στον αέρα, προκαλώντας προβλήματα στον εξοπλισμό και ενδεχομένως ερεθισμούς σε ανθρώπινους ιστούς.
Οι αυτοκινητοβιομηχανίες που επενδύουν συστηματικά στο ανθράκονημα ενδέχεται να επηρεαστούν σημαντικά, ειδικά μάρκες όπως η McLaren, η οποία κατασκευάζει ολόκληρα πλαίσια από ανθράκονημα, αλλά και κατασκευαστές ηλεκτρικών μοντέλων υψηλής απόδοσης.
Οι ιαπωνικές εταιρείες Toray Industries, Teijin και Mitsubishi Chemical, που ελέγχουν πάνω από το 50% της παγκόσμιας αγοράς, επίσης αναμένεται να δεχτούν ισχυρό πλήγμα, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των πωλήσεών τους προέρχεται από την Ευρώπη.
Η παγκόσμια αγορά του ανθρακονήματος αποτιμήθηκε σε 5,48 δισ. δολάρια το 2024 και εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 17,08 δισ. μέχρι το 2035, σύμφωνα με εκτίμηση της Roots Analysis. Από αυτή, περίπου το 10% έως 20% αφορά την αυτοκινητοβιομηχανία, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί καθώς οι κατασκευαστές επιδιώκουν μείωση του βάρους.
Το ερώτημα που παραμένει είναι αν η Ευρώπη πράγματι θα προχωρήσει σε αυτή την απαγόρευση, ή αν θα περιοριστεί σε αυστηρότερους κανόνες διάθεσης και ανακύκλωσης του υλικού. Μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση, οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν λίγα χρόνια για να βρουν εναλλακτικές ή να προσαρμόσουν τις διαδικασίες τους.